فیلم سینمایی انیمیشن «در جستجوی دوری» دنباله ای بر انیمیشن بسیار محبوب تولید شده در سال ۲۰۰۳ به نام «در جستجوی نمو» است که پس از گذشت بیش از ده سال روانه سینماهای جهان شده است. این انیمیشن با محوریت شخصیت «دوری» ماهی آبی کوچک است که در قسمت نخست مارلی را برای یافتن پسرش نمو در اقیانوس کمک می کرد. داستان با روایتی از دوران کودکی دوری آغاز می شود، زمانی که دوری یک ماهی کوچک است و خانواده اش به دلیل مشکل حافظه کوتاه مدت او نگرانش هستند که خانه و خانواده اش را گم نکند. اما با همه مراقبت هایی که از دوری صورت می گیرد، دوری در همان زمان کودکی به دلیل کنجکاوی و مشکل حافظه اش از خانه دور شده و آنها را گم می کند. داستان با روایت این بخش از گذشته به زمانی می رود که نمو در کنار پدرش است و دوری نیز در کنار آنها لای مرجان ها زندگی می کند. اما نقطه عطف داستان که کمی هم با تأخیر اتفاق می افتد زمانی است که دوری در موقعیتی قرار می گیرد که بخشی از حافظه گذشته اش را به خاطر می آورد و می داند که خانواده اش را کجا گم کرده است. او که سال های سال به دنبال خانواده اش در اقیانوس ها سرگردان بوده است از مارلی پدر نمو می خواهد که او را برای یافتن خانواده اش کمک دهد.

اما مارلی که به تازگی با یافتن نمو به آرامشی نسبی رسیده است نمی تواند این خواسته دری را به راحتی بپذیرد. عدم همراهی مارلی باعث می شود دوری راه خود را از آن ها جدا کند و برای یافتن خانواده اش راهی شود.  مارلی که هیچ گاه رفیق نیمه راه نبوده است در نهایت مغلوب احساسات خود شده و به سفارش نمو برای یاری رساندن به دوری با او همراه می شود. اما سادگی و در عین حال کنجکاوی های خاص دوری او را وارد ماجرای جدیدی می کند که راه را برای مارلی و نمو سخت تر می کند.  

در اینجاست که شخصیت های جدیدی وارد داستان می شوند، یک نهنگ عنبر که حس رد یابی خود را تا حدودی از دست داده است. یک کوسه ماهی بزرگ که چشمان بسیار ضعیفی دارد و نمی تواند راهش را تشخیص دهد به همراه اختاپوسی که به دلایلی نامشخص از زندگی در اقیانوس وحشت دارد و به دنبال این است که به جای دوری به بخش محافظت شده برود و برای همیشه آن جا بماند.

در حقیقت داستان به دنبال دوری بر خلاف قسمت اول شخصیت محوری به عنوان قهرمان داستان ندارد، یک گروه قهرمان دارد که همگی از کمبودهای رنج می برند و هیچ یک به تنهایی کامل نیستند و نمی توانند به قهرمان بدل شوند، اما همراهی همه آن ها با یکدیگر از آن ها قهرمان هایی می سازد که گره تمام مشکلات داستان را حل می کند.

شاید یکی از حلقه های مفقوده فیلمنامه در قسمت دوم این انیمیشن نبود شخصیت ضد قهرمان است. در قسمت نخست ضد قهرمان اگرچه شخصیتی ملموس همانند  دوری، نمو، و مارلی نبود اما سختی راه، و بزرگی و قدرتمند بودن نیروی اقیانوس در مقابل اراده یک دلقک ماهی کوچک تجلی از یک ضد قهرمان قدرتمند بود که در سرتاسر فیلمنامه نمود داشت و شخصت قهرمان را در هر تصمیمش دچار تنش و چالش می کرد. اما در قسمت دوم این انیمیشن ضد قهرمان در حقیقت وجود نقص هایی در هر شخصیت است که به خودی خود نمی تواند وجهی روشن از کارکرد ضدقهرمان در داستان باشد و بیشتر قهرمان شدن شخصیت های اصلی در پایان داستان را معنا و هویت می بخشد. چرا که طبق تعریفی اصیل از قهرمان، قهرمان شخصیتی است که در طی داستان تغییر کند و رو به کمال حرکت کند.

نبود فیلمنامه ای منسجم چه در ساختار روایی و چه در  فراز و فرودهای فیلمنامه، کشش و جذابیت در جستجوی دوری را تا اندازه ای قابل تأمل از نمو پایین تر قرار می دهد. چرا که صرف پرداختن به همان شخصیت ها با داستانی تقریبا مشابه جذابیت های قسمت نخست تکرار نمی شوند و مخاطب پس از گذشت این همه سال به دنبال جذابیت های داستانی بیشتری در آن می گردد. اما چیزی که باعث شده است انیمیشن در جستجوی دروی با اقبال عمومی مخاطبین به خصوص در آمریکا مواجه شود مطمئنا میزان علاقمندی قشر وسیعی از مردم چه در قشر بزرگسال و چه کودکان و نوجوانان به شخصیت های این انیمیشن است چرا که گذشت سال ها از اکران اولین قسمت این انیمیشن، شخصت های جذاب آن را به یک نوستالژی دوست داشتنی بدل کرده است که دیدن دوباره شان بر روی پرده سینما هر کسی را به وجد می آورد.

در طی این سال ها محصولات فرهنگی و سرگرمی بسیاری از انیمیشن نمو وارد بازارهای جهانی شده است که میزان محبوبیت و علاقمندی این شخصیت ها را به حد اعلای خود رسانده. اما  اگر بخواهیم به انیمیشن در جستجوی دوری به طور مستقل نگاه کنیم با انیمیشنی همه چیز تمام روبرو نخواهیم بود. شاید از لحاظ تکنیک فضا سازی و دست آوردهای بصری خصوصا در تشریح و توصیف تصویری دنیای زیر آب به توفیق هایی رسیده باشد اما به عنوان یک فیلم خیلی از خصیصه های اصلی را در خود ندارد.

کمدی های موقعیت، بیانی و حرکتی فیلم که در اصطلاح به آن ها gag گفته می شود تا حدی مورد قبول واقع شده است و مخاطب از دیدنش پشیمان نخواهد شد. شخصیت های جدیدی که به فیلم اضافه شده اند شوخی های بامزه ای را رقم می زنند که به نوبه  خود دوست داشتنی هستند ولی به هیچ عنوان نمی توانند جای انسجام لازم در فیلمنامه را که پایه و اساس هر داستانی است بگیرند. به هر جهت تعدد شخصیت ها و عدم پرداخت درست بر روی آن ها، نبود قهرمان اصلی برای پیش برد نیاز دراماتیک فیلم، نبود ضد قهرمانی قدرتمند جهت افزودن مشکلات و بحران های فیلم و به طبع افزایش جذابیت های داستانی فیلم را در حد و اندازه یک انیمیشن متوسط نگه می دارد و نمی توان آن را همانند قسمت اول یکی از شانس های اصلی جایزه اسکار انیمیشن امسال دانست. اما نباید از دست آورد های فنی انیمیشن که از تمام انیمیشن های زیر دریایی بالاتر قرار می گیرد هم غافل ماند. اما سابقه اسکار نشان داده است که همیشه آن هایی مورد توجه قرار می گیرند که توانسته اند از ظرفیت بالای انیمیشن در داستان گویی به نحو احسن استفاده کنند و مخاطب را با خود وارد دنیایی با تجربه های بی نظیر و تکرار نشدنی بکنند. تجربه ای که به عنوان مثال تماشای فیلم انیمیشن عروسکی کوبو به مخاطب می دهد و همان حسی را در بیننده زنده می کند که با تماشای دنیای زیر آب برای اولین بار در انیمیشن نمو تجربه کرده بود.